RAHUL GANDHI IS INDIA

राहुल म्हणजे भारत आणि भारत म्हणजे राहुल!
-
आणीबाणीच्या काळात, म्हणजे १९७५ ते १९७७ या काळात, देवकांत बरुआ हे काँग्रेसचे अध्यक्ष होते हे सगळयांना आठवत असेलच. हुजरेगिरीची कमाल असणारे परंतु त्याच वेळी इतर मापदंड लावले तर तिटकारा यावा असे विधान केले होते. भारत म्हणजेच इंदिरा आणि इंदिरा म्हणजेच भारत! अशी घोषणा त्यांनी दिली. इतक्या वर्षांनंतर, प्रसिद्धी माध्यमातील जागृती आणि सर्वसाधारण मतदारही अधिक सजग झाला असेल आणि मुख्य म्हणजे अशी सार्वजनिक ठिकाणी लज्जास्पद चमचेगिरी करण्याचा राजकारण्यांनाही कंटाळा आला असेल, आता अशी खुशमस्करेगिरी मान्य होणार नाही असे एखाद्याला वाटत असेल.इतरांप्रमाणे माझाही अंदाज खोटा ठरला आहे. किंबहुना ही लाळघोटेपणाची वृत्ती वाढते आहे. विशेषत: सत्ताधारी पक्षात ती अधिक दिसते. काँग्रेस पक्षाचे सरचिटणीस दिग्विजय सिंह हे या चमचेगिरी करणा-या चळवळीचे प्रणेते संत बनले आहेत.तसे नसते तर गेल्या काही आठवडयांतील त्यांच्या उद्गारांचा अर्थ कसा लावणार? त्यांच्या बेतालपणावर त्यांनी कळस चढवला तो राहुल गांधी यांच्या ४०व्या वाढदिवसाच्या दिवशी त्यांनी केलेल्या अवास्तव स्तुतीचा. देशाचे पंतप्रधान बनण्यासाठी आवश्यक असलेले सर्व गुण या तरुणामध्ये आहेत असे त्यांनी सांगून टाकले. राहुल यांच्या गाठीशी कोणता अनुभव आहे असे सिंह यांना वाटते? गेली सात ते आठ वर्षे ते पक्षासाठी झटत आहेत असे ते सांगतात आणि अशीही पुस्ती जोडतात की, या युवकाकडे, देशाचे नेतृत्व करण्यासाठी आवश्यक ते गुण, अनुभव आणि नैसर्गिक वृत्ती आहे.यापैकी आठ वर्षांच्या अनुभवाबाबत मी सिंह यांच्याशी सहमत आहे. या काळात त्याने काही महत्त्वाच्या बाबी पार पाडल्या आहेत. उदाहरण द्यायचे तर, कलावती नावाच्या महिलेला त्याने प्रसिद्धीच्या झोतात आणले. गरीब आणि आदिवासी यांना त्याने आश्वासन दिले की, देशातील गरीब आणि श्रीमंत या संघर्षांत तो गरीबांच्या बाजूने उभा ठाकेल. नुकताच तो उत्तर प्रदेशातील शेतक-यांच्या बाजूने उतरला आणि बुंदेलखंडमधील कर्जाच्या विळख्यात सापडलेल्या शेतक-यांना त्याने फक्त चंदही आणून देण्याचे आश्वासन द्यायचे बाकी होते.कॅमे-यासमोर चमकून झाल्यावर आणि चॅनलवर बाइट्स दिल्यावर, जेमतेम महिन्यापूर्वी दिलेल्या शब्दापैकी एका शेतकरी कुटुंबात कर्त्या पुरूषावर आत्महत्या करण्याची पाळी आली हा भाग आपण विसरूया.प्रामाणिकपणे सांगायचे तर सिंह यांच्या या वक्तव्यामुळे राहुल यांची परिस्थिती अवघडल्यासारखी झाली असेल ही बाब लक्षात घेता मला राहुलबद्दल सहानुभूतीही वाटते. त्याच वेळी पक्षातील इतर अधिक कार्यक्षम नेत्यांविषयी कळवळाही वाटतो. एप्रिल २००९साली प्रचार करताना, राहुलची भगिनी प्रियांका हिने, राहुल याच्यात, देशाचे पंतप्रधान होण्यास योग्य ते गुण आहेत असे प्रशस्तीपत्र दिले होते.यामुळे जितीन प्रसाद, सचिन पायलट, मिलिंद देवरा, ज्योतिरादित्य सिंदीया, नवीन जिंदाल यांची या परिस्थितीत काय अवस्था असेल असा विचार मी करतो. हे सर्व जण वजनदार घराण्यांतील वारस आहेत. दुर्दैवाने त्यांचे घराणे गांधी नाही. हे सर्व तरुण शिकलेले आहेत, हुषार आहेत आणि निदान मोठा उद्योगसमुह सांभाळण्याचा अनुभव त्यांच्याकडे आहे.असे असूनही, त्यांची इच्छा असली तरी ते देशाच्या सर्वोच्चपदी बसण्याची आकांक्षा बाळगू शकत नाहीत, कारण, जगातील सर्व मोठया लोकशाहीतील सर्वात मोठया पक्षात ते पद त्यांच्या कायम आवाक्याबाहेर असेल. या परिस्थितीशी ते कसे जुळवून घेत असतील?मला वाटते तेही व्यावहारिक विचार करत असतील आणि राहुल यांच्यानंतर मिळणा-या स्थानावर समाधान मानत असतील.राजेश कालरा Monday June 20, 2011 राजेश कालरा