1.Operation Rising lion- नुकतेच , इस्रायलने इराणच्या हाय प्रॉफाईल व्यक्ती - लष्करी अधिकारी , शास्त्रज्ञ यांचा अचूक वेध घेतला या विषयी आपण काय सांगाल?2.2 ) Operation Rising lion या युद्धाचं वैशिष्ट्य म्हणजे हे युद्ध फक्त आकाशात लढले जाते आहे . याविषयी थोडे सांगावे?

 

1 ) Operation Rising Lion एक महत्त्वाकांक्षी कार्यवाही आहे, ज्यामध्ये इस्रायलने इराणच्या उच्चस्तरीय लष्करी अधिकाऱ्यांना आणि शास्त्रज्ञांना लक्ष्य केले. यामध्ये अत्याधुनिक गुप्तचर तंत्रज्ञानाचा वापर करण्यात आला, ज्यामुळे अचूक हल्ले करता आले. या कार्यवाहीचा उद्देश इराणच्या आण्विक कार्यक्रमाला थांबवणे आणि त्याच्या लष्करी क्षमतांना कमी करणे हा आहे.

Operation Rising lion- नुकतेच , इस्रायलने इराणच्या हाय प्रॉफाईल व्यक्ती - लष्करी अधिकारी , शास्त्रज्ञ यांचा अचूक वेध घेतला या विषयी आपण काय सांगाल?

या सगळ्या प्रश्नाचे विश्लेषण करा 

'ऑपरेशन रायझिंग लायन'चे विश्लेषण

'ऑपरेशन रायझिंग लायन' ही इस्रायलने इराणच्या उच्चस्तरीय लष्करी अधिकारी आणि शास्त्रज्ञांना लक्ष्य करून केलेली एक महत्त्वाकांक्षी गुप्तचर कार्यवाही आहे. या कार्यवाहीमध्ये अत्याधुनिक गुप्तचर तंत्रज्ञानाचा वापर करून अचूक हल्ले करण्यात आले.

या कार्यवाहीचे मुख्य उद्देश खालीलप्रमाणे आहेत:

• इराणचा आण्विक कार्यक्रम थांबवणे: इस्रायलला नेहमीच इराणच्या आण्विक कार्यक्रमाची चिंता वाटत आली आहे. इराण अण्वस्त्रे विकसित करत असल्याचा इस्रायलचा दावा आहे आणि ते रोखण्यासाठी अशा कारवाया करत असते.
• इराणच्या लष्करी क्षमता कमी करणे: इराणच्या महत्त्वाच्या लष्करी व्यक्तींना लक्ष्य करून, त्यांच्या नेतृत्वाला धक्का देणे आणि त्यांची लष्करी क्षमता कमकुवत करणे हा देखील या ऑपरेशनचा उद्देश असू शकतो.

या कार्यवाहीमध्ये वापरण्यात आलेल्या तंत्रज्ञानाबद्दल:

"अत्याधुनिक गुप्तचर तंत्रज्ञानाचा" उल्लेख सूचित करतो की इस्रायलने इराणमधील लक्ष्यांची माहिती मिळवण्यासाठी आणि त्यांच्यावर हल्ला करण्यासाठी प्रगत पाळत ठेवणारे तंत्रज्ञान, सायबर ऑपरेशन्स किंवा अगदी मानवी गुप्तचर (HUMINT) यांचा वापर केला असावा. अचूक हल्ले याचा अर्थ लक्ष्यित व्यक्तींना कमीत कमी इतर नुकसान किंवा बाजूच्या नुकसानीसह लक्ष्य केले गेले.

या कार्यवाहीचे संभाव्य परिणाम:

• इराणकडून सूडाची भीती: इराणने यापूर्वीही अशा हल्ल्यांना प्रत्युत्तर देण्याची धमकी दिली आहे. यामुळे दोन्ही देशांमधील तणाव वाढू शकतो आणि या संघर्षाचे क्षेत्रीय परिणाम होऊ शकतात.
• आंतरराष्ट्रीय प्रतिक्रिया: या हल्ल्यांमुळे आंतरराष्ट्रीय स्तरावर चिंता व्यक्त केली जाऊ शकते. काही देश इस्रायलच्या कृतीचे समर्थन करतील, तर काही ते अस्थिर करणारे मानतील.
• इराणच्या आण्विक कार्यक्रमावर परिणाम: हे हल्ले इराणच्या आण्विक कार्यक्रमाला तात्पुरते मंदावू शकतात, परंतु ते पूर्णपणे थांबवतील याची शक्यता कमी आहे. इराण कदाचित आपला कार्यक्रम अधिक गुप्तपणे पुढे नेण्याचा प्रयत्न करेल.
• संघर्ष वाढण्याची शक्यता: या प्रकारच्या कारवायांमुळे इस्रायल आणि इराण यांच्यातील छुप्या संघर्षाचे (shadow war) जाहीर संघर्षात रूपांतर होण्याची शक्यता वाढते.

एकंदरीत, 'ऑपरेशन रायझिंग लायन' हे इस्रायलच्या राष्ट्रीय सुरक्षा धोरणाचा एक भाग आहे, ज्याचा उद्देश इराणच्या वाढत्या प्रभावाला आणि संभाव्य आण्विक धोक्याला रोखणे आहे. मात्र, अशा कारवायांचे दूरगामी परिणाम होऊन पश्चिम आशियामध्ये अस्थिरता वाढू शकते.

2 ) Operation Rising lion या युद्धाचं वैशिष्ट्य म्हणजे  हे युद्ध फक्त आकाशात लढले जाते आहे . याविषयी थोडे सांगावे? या युद्धात ड्रोन आणि फाइटर जेट्सचा वापर करून हल्ला केला जातो. यामुळे जमीनीवरील नुकसान कमी होते, पण इतर देशांमध्ये तणाव वाढतो. आंतरराष्ट्रीय कायद्यांनुसार, हवाई हल्ले अनेकदा विवादास्पद ठरतात. या सगळ्या प्रश्नाचे विश्लेषण करा 

'ऑपरेशन रायझिंग लायन'चे वैशिष्ट्य आणि हवाई युद्धाचे स्वरूप

'ऑपरेशन रायझिंग लायन' हे युद्ध केवळ आकाशात लढले जाते, हे विधान या संघर्षाच्या आधुनिक स्वरूपावर प्रकाश टाकते. या प्रकारच्या युद्धाला 'हवाई युद्ध' (Aerial Warfare) असे संबोधले जाते, जिथे ड्रोन आणि फायटर जेट्ससारख्या हवाई साधनांचा वापर करून शत्रूंना लक्ष्य केले जाते. इराण आणि इस्रायल यांच्यातील सध्याचा संघर्ष मुख्यत्वे याच स्वरूपाचा आहे.

या हवाई युद्धाची प्रमुख वैशिष्ट्ये:

1. ड्रोन आणि फायटर जेट्सचा वापर:
• ड्रोन (UAVs - Unmanned Aerial Vehicles): हे मानवरहित हवाई वाहने पाळत ठेवण्यासाठी (Surveillance), माहिती गोळा करण्यासाठी (Intelligence Gathering) आणि अचूक हल्ले (Precision Strikes) करण्यासाठी वापरली जातात. ड्रोनमुळे मानवी जीवितहानीचा धोका कमी होतो आणि दुर्गम किंवा धोकादायक ठिकाणी पोहोचणे शक्य होते. इस्रायलकडे अत्यंत प्रगत ड्रोन तंत्रज्ञान आहे.
• फायटर जेट्स (Fighter Jets): ही लढाऊ विमाने हवाई वर्चस्व राखण्यासाठी (Air Superiority), बॉम्बिंग मिशनसाठी (Bombing Missions) आणि लांब पल्ल्याच्या हल्ल्यांसाठी वापरली जातात. आधुनिक फायटर जेट्समध्ये स्टील्थ तंत्रज्ञान (Stealth Technology), अचूक बॉम्बिंग सिस्टीम (Precision Bombing Systems) आणि इलेक्ट्रॉनिक युद्ध क्षमता (Electronic Warfare Capabilities) असतात.
2. जमिनीवरील नुकसान कमी:
• पारंपरिक युद्धांमध्ये मोठ्या प्रमाणावर जमिनीवरील सैन्यदले, रणगाडे आणि तोफखाना यांचा वापर होतो, ज्यामुळे नागरी वस्त्या आणि पायाभूत सुविधांचे मोठे नुकसान होते. हवाई हल्ल्यांमध्ये, विशेषतः अचूक (Precision-guided) शस्त्रांचा वापर केल्यास, विशिष्ट लक्ष्यांना लक्ष्य करता येते आणि त्यामुळे जमिनीवरील सामान्य लोकांना किंवा मालमत्तेला होणारे नुकसान कमी होते. हे युद्धाचे मानवीय पैलू जपण्याचा एक प्रयत्न असू शकतो, जरी ते नेहमीच पूर्णपणे साध्य होत नाही.
3. इतर देशांमध्ये तणाव वाढतो:
• जरी हे युद्ध आकाशात लढले जात असले तरी, त्याचे परिणाम केवळ दोन सहभागी देशांपुरते मर्यादित राहत नाहीत.
• प्रादेशिक अस्थिरता: इराण आणि इस्रायल यांच्यातील कोणताही संघर्ष मध्य पूर्वेतील इतर देशांवर परिणाम करतो. यामुळे प्रादेशिक शक्ती संतुलन बिघडू शकते आणि इतर देशांना एका बाजूने किंवा दुसऱ्या बाजूने उभे राहण्यास भाग पाडले जाऊ शकते.
• आंतरराष्ट्रीय चिंता: जागतिक समुदायाला अशा संघर्षांमुळे तेल पुरवठा, जागतिक व्यापार आणि जागतिक शांततेवर होणाऱ्या परिणामांची चिंता वाटते. त्यामुळे अनेक देश यात मध्यस्थी करण्याचा प्रयत्न करतात किंवा चिंता व्यक्त करतात.
4. आंतरराष्ट्रीय कायद्यांनुसार विवादास्पद:
• सार्वभौमत्वाचे उल्लंघन: हवाई हल्ले, विशेषतः जेव्हा ते दुसऱ्या देशाच्या हवाई हद्दीत केले जातात, तेव्हा ते त्या देशाच्या सार्वभौमत्वाचे (Sovereignty) उल्लंघन मानले जातात. आंतरराष्ट्रीय कायद्यानुसार, एखाद्या देशाला दुसऱ्या देशाच्या हद्दीत लष्करी कारवाई करण्यासाठी संयुक्त राष्ट्रांच्या सुरक्षा परिषदेची परवानगी किंवा आत्मसंरक्षणाचा स्पष्ट पुरावा लागतो.
• आत्मसंरक्षणाचा हक्क: इस्रायल नेहमीच आपल्या कारवायांचे समर्थन आत्मसंरक्षणाच्या (Self-Defense) हक्काखाली करते, विशेषतः इराणच्या आण्विक कार्यक्रमाच्या संदर्भात. परंतु, आंतरराष्ट्रीय कायद्यानुसार आत्मसंरक्षणाची व्याप्ती आणि ती कधी लागू होते, यावर नेहमीच वाद असतो.
• युद्धाचे नियम (Laws of War): जरी हवाई हल्ल्यांमध्ये जमिनीवरील नुकसान कमी करण्याचा प्रयत्न केला जात असला तरी, आंतरराष्ट्रीय मानवीय कायद्यानुसार (International Humanitarian Law) नागरिकांचे संरक्षण, अनावश्यक नुकसान टाळणे आणि भेदभावरहित हल्ले करणे बंधनकारक आहे. कधीकधी लक्ष्यित हल्ल्यांमध्येही अनपेक्षितपणे नागरिकांचे नुकसान होऊ शकते, ज्यामुळे ते आंतरराष्ट्रीय कायद्याच्या चौकटीत विवादास्पद ठरतात.

थोडक्यात, 'ऑपरेशन रायझिंग लायन' सारखे हवाई युद्ध हे आधुनिक संघर्षाचे प्रतीक आहे, जे तंत्रज्ञानाचा वापर करून अधिक अचूक आणि मर्यादित हल्ले करण्याचा प्रयत्न करते. मात्र, या युद्धाचे कायदेशीर, नैतिक आणि भू-राजकीय परिणाम अत्यंत गुंतागुंतीचे असतात आणि ते जागतिक शांतता आणि स्थिरतेसाठी मोठे आव्हान निर्माण करतात.