CPEC हा अंदाजे $65 अब्ज डॉलर्सचा प्रकल्प आहे, जो चीनच्या शिनजियांग प्रांताला पाकिस्तानच्या ग्वादर बंदराशी जोडतो. ग्वादर बंदर हा या प्रकल्पाचा केंद्रबिंदू असून, तो चीनसाठी ऊर्जा सुरक्षेचा पर्याय आणि अरबी समुद्रावरील महत्त्वाचा प्रवेशबिंदू आहे. ग्वादरमध्ये सध्या तीन प्रमुख प्रकल्प पूर्ण झाले आहेत: ग्वादर स्मार्ट पोर्ट सिटी मास्टर प्लॅन, ग्वादर पोर्ट आणि फ्री झोन फेज-1, आणि पाक-चायना टेक्निकल अँड व्होकेशनल इन्स्टिट्यूट. मात्र, इतर अनेक प्रकल्प, जसे की जलपुरवठा, वीज, रस्ते, आंतरराष्ट्रीय विमानतळ, मासेमारी बंदर आणि रुग्णालय, अद्याप पूर्ण झालेले नाहीत .
बलुच
प्रतिकार: स्वरूप आणि परिणाम
बलुचिस्तानमधील बंडखोर गट, विशेषतः बलुच लिबरेशन आर्मी (BLA), CPEC प्रकल्पांवर आणि चिनी नागरिकांवर वारंवार हल्ले करत आहेत. 2024 पासून, या हल्ल्यांमध्ये लक्षणीय वाढ झाली आहे, ज्यामुळे CPEC च्या पहिल्या टप्प्याच्या खर्चात किमान 23% वाढ झाली आहे .
या हल्ल्यांमध्ये आत्मघाती बॉम्बहल्ले, चिनी कामगारांच्या ताफ्यांवर हल्ले, आणि महत्त्वाच्या पायाभूत सुविधांवर लक्ष्यित हल्ले यांचा समावेश आहे. उदाहरणार्थ, कराचीमध्ये BLA ने चिनी कामगारांच्या ताफ्यावर आत्मघाती हल्ला केला, ज्यात दोन चिनी नागरिक ठार झाले आणि किमान दहा जखमी झाले .
चीनची
रणनीती: थेट वाटाघाटी आणि सुरक्षा उपाय
या वाढत्या हल्ल्यांच्या पार्श्वभूमीवर, चीनने पाकिस्तानबरोबर सुरक्षा सहकार्य वाढवले आहे. CPEC प्रकल्पांच्या सुरक्षेसाठी पाकिस्तानने 15,000 पेक्षा अधिक कर्मचाऱ्यांची एक विशेष सुरक्षा विभाग स्थापन केली आहे . तसेच, काही अहवालांनुसार, चीनने बलुच बंडखोर गटांशी थेट वाटाघाटी करण्याचा प्रयत्न केला आहे .
बलुचिस्तानचे
स्वातंत्र्य: संभाव्य परिणाम
2025 मध्ये बलुच नेते मीर यार बलुच यांनी बलुचिस्तानच्या स्वातंत्र्याची घोषणा केली, ज्यामुळे दक्षिण आशियातील भू-राजकीय समीकरणांमध्ये मोठा बदल झाला . स्वातंत्र्य मिळाल्यास, CPEC प्रकल्पांना गंभीर धोका निर्माण होऊ शकतो, कारण ग्वादर बंदर आणि इतर महत्त्वाचे प्रकल्प बलुचिस्तानमध्ये स्थित आहेत. यामुळे चीनच्या ऊर्जा सुरक्षेच्या योजना आणि पाकिस्तानच्या आर्थिक विकासाच्या अपेक्षांवर परिणाम होऊ शकतो .
निष्कर्ष
CPEC आणि ग्वादर प्रकल्प हे चीन आणि पाकिस्तानसाठी अत्यंत महत्त्वाचे असले तरी, बलुचिस्तानमधील
अस्थिरता आणि बंडखोर गटांच्या वाढत्या कारवायांमुळे या प्रकल्पांना गंभीर आव्हाने
निर्माण झाली आहेत. चीनने सुरक्षा उपाय आणि थेट वाटाघाटींचा अवलंब केला
असला तरी, बलुचिस्तानच्या स्वातंत्र्याच्या हालचाली आणि स्थानिक असंतोषामुळे या
प्रकल्पांची भविष्यातील यशस्विता अनिश्चित आहे. या
पार्श्वभूमीवर, चीन आणि पाकिस्तानने स्थानिक समुदायांशी संवाद वाढवून, त्यांच्या
अपेक्षा आणि गरजांकडे लक्ष देणे आवश्यक आहे, जेणेकरून या प्रकल्पांना स्थानिक
समर्थन मिळू शकेल आणि दीर्घकालीन स्थिरता सुनिश्चित होऊ शकेल.
No comments:
Post a Comment